Φωτιά υψώνεται από το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας Μπαζάν στη βόρεια ισραηλινή πόλη Χάιφα μετά από ιρανική επίθεση, 15 Ιουνίου 2025. (Mordekay Baliti/Flash90)

Ori Goldberg

Amos Brison

Το κόλπο του Νετανιάχου με το Ιράν είχε ως στόχο να ανασυντάξει τον κόσμο πίσω από το Ισραήλ, αλλά μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ

Πέντε ημέρες αφότου το Ισραήλ εξαπέλυσε αιφνιδιαστική επίθεση στο Ιράν^[1], αυτός ο ασταθής νέος πόλεμος δεν δείχνει σημάδια ύφεσης. Αυτό που ξεκίνησε με μια σειρά ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, στρατιωτικών ηγετών και επιστημόνων έχει κλιμακωθεί σε μια εκατέρωθεν ανταπόδοση επιθέσεων, με τους αμάχους στο Ισραήλ και το Ιράν να σηκώνουν το κύριο βάρος των καταστροφών^[2].

Ενώ το Ισραήλ διεκδίκησε αρχικές τακτικές νίκες –κατοχυρώνοντας εναέρια κυριαρχία και διεξάγοντας συντονισμένες επιχειρήσεις εντός του ιρανικού εδάφους– τώρα αντιμετωπίζει αυξανόμενα αντίποινα. Οι νυχτερινές πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν έχουν επανειλημμένα εξουδετερώσει την αεράμυνα του Ισραήλ, μεταξύ άλλων σε μεγάλα αστικά κέντρα, σκοτώνοντας τουλάχιστον 24 ανθρώπους. Στο Ιράν, αξιωματούχοι υγείας λένε ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ έχουν σκοτώσει πολύ περισσότερους από 200 ανθρώπους και έχουν τραυματίσει περισσότερους από 1.000 άλλους.

Παρά την αρχική επίδειξη δύναμης, η στρατηγική του Ισραήλ παραμένει θολή – εκτός από την προσπάθεια να πιέσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετάσχουν στον πόλεμο^[3]. Και με την οικονομία του να παραπαίει, πάνω από 100.000 πολίτες να βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο εξωτερικό και τον δημόσιο φόβο να αυξάνεται υπό τους έντονους βομβαρδισμούς, η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα αυτής της νέας πολεμικής προσπάθειας δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη. Όλο αυτό το διάστημα, η γενοκτονική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα συνεχίζεται απρόσκοπτα^[4].

Για να κατανοήσουμε τα κίνητρα του Ισραήλ να ανοίξει ένα νέο μέτωπο και να εκτιμήσουμε τι μπορεί να φέρουν οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες, το +972 μίλησε με τον Ορί Γκόλντμπεργκ, έναν κορυφαίο ισραηλινό ακαδημαϊκό και πολιτικό σχολιαστή που έχει περάσει χρόνια μελετώντας το ιρανικό καθεστώς.

Η συνέντευξη έχει υποστεί επεξεργασία για λόγους έκτασης και σαφήνειας.

Γιατί πιστεύετε ότι το Ισραήλ αποφάσισε να ξεκινήσει έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας εναντίον του Ιράν αυτή τη στιγμή, λαμβάνοντας υπόψη ότι βρίσκεται ήδη σε έναν πολυετή πόλεμο πολλών μετώπων με έναν κουρασμένο εφεδρικό στρατό;

Ο ισχυρισμός του Νετανιάχου ότι η επίθεση αφορούσε την αποτροπή μιας άμεσης απειλής για την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ δεν είναι απλώς αστεϊσμός, είναι φανταστικός. Νομίζω ότι στην πραγματικότητα ήταν μια προσπάθεια να ανασυνταχθεί ο κόσμος πίσω από το Ισραήλ.

Ο λόγος για τον οποίο ο Νετανιάχου θεώρησε ότι έπρεπε να το κάνει αυτό, ακόμη και με το κόστος της έναρξης ενός ολοκληρωμένου πολέμου, ήταν ότι το Ισραήλ είχε εξαντλήσει σχεδόν όλες τις επιλογές του στη Γάζα μετά από μια σχεδόν διετή γενοκτονική εκστρατεία. Από τη στρατιωτική δράση που απέτυχε να φέρει πίσω τους ομήρους, μέχρι τα νέα «κέντρα βοήθειας» του Ανθρωπιστικού Ιδρύματος της Γάζας^[5] [που μέχρι στιγμής δεν έχουν καταφέρει να διευκολύνουν την εκτεταμένη εθνοκάθαρση] – τίποτα από όσα έκανε το Ισραήλ στη Γάζα δεν φαινόταν να πιάνει τόπο. Έτσι, ο Νετανιάχου έκανε αυτό που κάνει καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών: άνοιξε ένα άλλο μέτωπο.

Το Ιράν ήταν πολύ πιο εύκολο γι’ αυτόν [σε σχέση με άλλα μέτωπα], επειδή η ιδέα ότι η Ισλαμική Δημοκρατία πρέπει να αντιμετωπιστεί με στρατιωτικά μέσα έχει, ίσως, την ευρύτερη και πιο σταθερή συναίνεση στην ισραηλινή πολιτική. Νομίζω ότι ο Νετανιάχου ήθελε να αποκομίσει πολιτικά οφέλη και να διασφαλίσει την προσωπική του κατάσταση και το μέλλον του –πάνω απ’ όλα, αναβάλλοντας τη δίκη του^[6]– καθώς και να προσπαθήσει να παρασύρει τον κόσμο σε αυτή τη σύγκρουση αναγκάζοντας, τουλάχιστον, τις Ηνωμένες Πολιτείες να συνταχθούν με το Ισραήλ.

Παρεμπιπτόντως, μια τόσο περίτεχνη επίθεση, με τόσους πολλούς ανθρώπους έξω από το Ιράν και ανθρώπους που δραστηριοποιούνται μέσα στο Ιράν για την ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών –αυτό δεν θα μπορούσε να είναι απάντηση σε μια άμεση απειλή– προφανώς έχει σχεδιαστεί εδώ και χρόνια. Έτσι, ήταν ένα ζήτημα επιλογής του χρόνου, και η επιλογή του χρόνου είναι πάντα πολιτική.

Έχοντας εξαπολύσει την επίθεση, πιστεύετε ότι ο Νετανιάχου στοχεύει τώρα να επιβάλει μια νέα πυρηνική συμφωνία με καλύτερους όρους, να επιφέρει αλλαγή καθεστώτος ή κάτι άλλο;

Είναι τα πάντα και τίποτα. Νομίζω η αλήθεια είναι ότι το Ισραήλ δεν έχει δεσμευτεί σε κανέναν από αυτούς τους στόχους. Και είναι καλό να έχεις πολλαπλούς στόχους, γιατί αν δεν πετύχεις έναν, μπορείς πάντα να δείξεις κάποιον άλλο και να πεις: «Αυτό προσπαθούσα στην πραγματικότητα να κάνω».

Στρατηγικά, ο μόνος πραγματικός τρόπος δράσης του Ισραήλ –όπως πάντα– φαίνεται να είναι οι στοχευμένες δολοφονίες ανώτερων ηγετών του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Οι επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι βομβαρδισμοί δεν έχουν εξουδετερώσει το σύνολο της αεροπορικής άμυνας του Ιράν. Το Ισραήλ έχει πλέον εκδώσει εντολές εκκένωσης για γειτονιές της Τεχεράνης∙ φαίνεται να πιστεύει ότι η Τεχεράνη είναι η Βηρυτός ή η Γάζα.

Σύμφωνα με τη στρατηγική εθνικής ασφάλειας που φαίνεται να προωθεί ο Νετανιάχου, η επιτυχία μοιάζει με το να μπορεί το Ισραήλ να κάνει ό,τι θέλει, όποτε θέλει, χωρίς να πληρώνει τίμημα. Το Ιράν αποτελούσε τη μεγαλύτερη πρόκληση από αυτή την άποψη, οπότε ο Νετανιάχου ουσιαστικά είπε στον υπόλοιπο κόσμο: «Τα βλέπω και ποντάρω – θα ξεκινήσω πόλεμο με το Ιράν». Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο νομίζω ότι συμβαίνουν όλα αυτά.

Εν τω μεταξύ, το Ιράν κάνει τους δικούς του υπολογισμούς. Νομίζω καταλαβαίνει ότι είναι καλύτερο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα να απορροφήσει την επιθετικότητα του Ισραήλ, αποδεικνύοντας ότι έχει την αποφασιστικότητα να αντέξει μια τέτοια πίεση, παρά να τα παίξει όλα για όλα και να μπει σε έναν αυτοκτονικό πόλεμο που δεν μπορεί να κερδίσει.

Παρόλα αυτά, το Ιράν εκτοξεύει πυραύλους που διαπερνούν την αεράμυνα του Ισραήλ και σκοτώνουν Ισραηλινούς κάθε νύχτα. Κάνουν ολόκληρη τη χώρα να μην μπορεί να κοιμηθεί. Δεν έχω κοιμηθεί εδώ και τέσσερις νύχτες και φοβάμαι όσο δεν έχω φοβηθεί εδώ και καιρό.

Πόσο σοβαρά ήταν τα αρχικά ισραηλινά πλήγματα κατά του Ιράν με στόχο ανώτερους στρατιωτικούς ηγέτες και επιστήμονες; Και πόσο σοβαρές ήταν οι επόμενες επιθέσεις τώρα που το Ιράν έχει ενισχύσει τις άμυνές του;

Η στρατηγική των στοχευμένων δολοφονιών του Ισραήλ δεν έχει αποδώσει ποτέ, εκτός από πολύ βραχυπρόθεσμα. Η αίσθησή μου είναι ότι η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας έχει ξαναβρεί το ρυθμό της. Δεν πρόκειται για τη Χεζμπολλάχ, όπου αν σκοτώσεις τον Χασάν Νασράλλα τότε έχεις πραγματικά αποκεφαλίσει την οργάνωση.

Έτσι, ενώ η επίθεση ήταν πολύ επεξεργασμένη και εξελιγμένη με πολλαπλά μέτωπα και πολλαπλούς στόχους, γεγονός που αιφνιδίασε το Ιράν, το Ισραήλ εντούτοις υπερέβαλε – ακριβώς όπως έκανε και στη Γάζα. Και κάθε μέρα που περνάει, το Ισραήλ παραπαίει όλο και περισσότερο.

Ενώ είναι αλήθεια ότι το Ισραήλ έχει κατοχυρώσει την εναέρια κυριαρχία, το Ιράν δεν έχει ακόμη χρησιμοποιήσει τους βαρύτερους πυραύλους του οπλοστασίου του. Και έχει δείξει ότι δεν διστάζει να βάλλει με πρόθεση να σκοτώσει αμάχους, παρά το γεγονός ότι ως επί το πλείστον στοχεύει στρατιωτικούς στόχους.

Δεδομένου του πρωτοφανούς επιπέδου καταστροφής, των ανθρώπινων απωλειών και του φόβου μέσα στο Ισραήλ αυτή τη στιγμή, πόσο βιώσιμη εκτιμάτε ότι είναι αυτή η κατάσταση; Ειδικά δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της ισραηλινής οικονομίας δεν λειτουργεί πραγματικά και το αεροδρόμιο παραμένει κλειστό.

Μέχρι στιγμής, τα περισσότερα θύματα είναι ηλικιωμένοι, πρόσφυγες από την Ουκρανία και Παλαιστίνιοι^[7] – άνθρωποι που βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό στην περιφέρεια της ισραηλινής κοινωνίας. Έτσι, η πραγματική αίσθηση του επικείμενου θανάτου είναι ακόμη μακριά. Αλλά οι εικόνες [της καταστροφής] είναι πραγματικά πρωτοφανείς.

Δεν βλέπω την ισραηλινή κοινή γνώμη να αλλάζει σημαντικά. Όλη η χώρα διψάει για μια νίκη μετά την παταγώδη αποτυχία στη Γάζα. Αλλά βλέπω επίσης ότι οι Ισραηλινοί γενικά απομακρύνονται από την πολιτική και περνούν σε κατάσταση προσωπικής επιβίωσης: θα στηθούν στην ουρά και θα αγοράσουν προμήθειες, δεν θα πάνε στη δουλειά, θα φροντίσουν τα παιδιά τους και γενικά θα κάνουν αυτά που πρέπει να κάνουν. Αλλά δεν τους βλέπω να σπεύδουν να καταταγούν για έναν χερσαίο πόλεμο εναντίον του Ιράν.

Βλέπετε έναν χερσαίο πόλεμο ως κάτι το ρεαλιστικό;

Το Ισραήλ βρίσκεται τώρα σε ένα στάδιο όπου η στρατηγική του βασίζεται στη συνεχή κλιμάκωση. Πρέπει πάντα να ανεβάζει την ένταση. Και ο μόνος τρόπος για να ανεβάσει την ένταση τώρα είναι να στείλει στρατεύματα ειδικών επιχειρήσεων στο Ιράν, ή να πραγματοποιήσει μια [πλήρους κλίμακας] χερσαία εισβολή.

Καταλαβαίνω ότι η επίλεκτη 98η μεραρχία του Ισραήλ απομακρύνθηκε από τη Γάζα^[8] και της είπαν να προετοιμαστεί για την επέκταση του πολέμου με το Ιράν. Αλλά ενώ όλα αυτά είναι εξαιρετική ρητορική, δεν το βλέπω να συμβαίνει. Νομίζω ότι ένας χερσαίος πόλεμος είναι η πιο μη ρεαλιστική επιλογή από όλες. Βασικά, το Ισραήλ υπερέβαλε εαυτόν και τώρα έχει κολλήσει.

Πώς βλέπετε να επηρεάζει ο πόλεμος με το Ιράν τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γάζα και τις διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς;

Υπάρχουν αναφορές^[9] ότι το Ιράν έχει προσεγγίσει τόσο το Ισραήλ όσο και τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω τρίτων μερών για να ξεκινήσουν συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου. Αν οι Ιρανοί είναι έξυπνοι, θα απαιτήσουν από τον Τραμπ να αναγκάσει το Ισραήλ να υπογράψει μια συμφωνία που θα τερματίσει και τον πόλεμο στη Γάζα. Νομίζω ότι ο τερματισμός του πολέμου στη Γάζα και ο τερματισμός του πολέμου με το Ιράν συνδέονται στενά – όχι επειδή οι Ιρανοί είναι μεγάλοι προστάτες των Παλαιστινίων, αλλά εξαιτίας του Ισραήλ.

Η πραγματική δοκιμασία για τη διεθνή κοινότητα είναι να συγκρατήσει το Ισραήλ. Το Ισραήλ έχει γίνει τελείως παρίας: αισθάνεται ότι δεν έχει απολύτως τίποτα να χάσει, ότι θέτει τους δικούς του κανόνες και κάνει ό,τι θέλει. Οπότε το θέμα είναι να παρέμβει η διεθνής κοινότητα και να πει: «Αν συνεχίσεις να το κάνεις αυτό, θα γίνεις η νέα Νότια Αφρική, τουλάχιστον».

Ωστόσο, δεν ξέρω αν ο κόσμος είναι ικανός να ανταποκριθεί σε αυτό το καθήκον. [Οι δυτικοί ηγέτες] εξακολουθούν να λένε ότι το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ο [Γάλλος πρόεδρος] Εμανουέλ Μακρόν το είπε, ο [πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου] Κιρ Στάρμερ το είπε, και φυσικά το είπε και ο [καγκελάριος της Γερμανίας] Φρίντριχ Μερτς^[10]. Αλλά νομίζω ότι σε αυτή την περίπτωση, πρόκειται λιγότερο για ρητορική και περισσότερο για δράση.

Σε αυτό το σημείο ο Νετανιάχου και δεν νοιάζεται πια, και είναι σταθερά πεπεισμένος ότι η ισραηλινή ασφάλεια εξαρτάται από αυτή την πλήρη ελευθερία δράσης για να κάνει ό,τι θέλει χωρίς να πληρώσει τίμημα.

Πώς βλέπετε να εξελίσσεται ο πόλεμος τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες; Ποια είναι τα καλύτερα και τα χειρότερα σενάρια;

Δεν είμαι σίγουρος ποιο είναι το αγγλικό ισοδύναμο της εβραϊκής έκφρασης λεχιστίν μεχαμακαφτσά [להשתין מהמקפצה – «κατουράω από τον βατήρα κατάδυσης», που σημαίνει ότι ενεργώ με θράσος], αλλά το Ισραήλ κάνει πραγματικά ακριβώς αυτό. Κάνει ό,τι διάολο θέλει, χωρίς να υπολογίζει καθόλου τα συμφέροντα κανενός άλλου. Και αυτό περιλαμβάνει και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Δεν νομίζω ότι αυτός ο πόλεμος θα τελειώσει μέσα σε λίγες μέρες, αλλά νομίζω ότι είναι λογικό να υποθέσουμε ότι, καθώς μπαίνουμε στην επόμενη εβδομάδα, θα υπάρχουν ήδη συζητήσεις για τον τερματισμό του. Δεν νομίζω ότι θα επιτραπεί στο Ισραήλ να απολαμβάνει την απόλυτη ατιμωρησία για πολύ ακόμα. Θα υπάρξουν κλήσεις να λογοδοτήσει τουλάχιστον για κάποια από αυτά που έχει κάνει.

Κανείς δεν έχει χάψει το όλο αφήγημα περί «προληπτικού χτυπήματος». Έτσι νομίζω ότι, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, το Ισραήλ θα πρέπει να υποστεί τις συνέπειες των πράξεών του.

Αυτό είναι απρόσμενα αισιόδοξο.

Είμαι αθεράπευτα αισιόδοξος. Φυσικά, ζω επίσης εδώ, οπότε αν το Ισραήλ υποστεί τις συνέπειες των πράξεών του, η ζωή μου δεν θα γίνει απαραίτητα καλύτερη. Οπότε, ξέρετε, είμαι αισιόδοξος και μαζοχιστής ταυτόχρονα.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Amos Brison, “Netanyahu’s Iran gambit aimed to realign the world behind Israel. It may backfire”, +972, 17 Ιουνίου 2025, https://www.972mag.com/iran-israel-war-ori-goldberg/.

Σημειώσεις 

^[1] Orly Noy, “Israel’s greatest threat isn’t Iran or Hamas, but its own hubris”, +972, 15 Ιουνίου 2025, https://www.972mag.com/israels-greatest-threat-isnt-iran-or-hamas-but-its-own-hubris/.

^[2] Baker Zoubi, “Unprotected from Iranian missiles, Palestinians in Israel decry neglect”, +972, 17 Ιουνίου 2025, https://www.972mag.com/tamra-khatib-palestinians-israel-neglect-iran-missiles/.

^[3] Jonathan Swan, Maggie Haberman, Mark Mazzetti, Ronen Bergman, “How Trump Shifted on Iran Under Pressure From Israel”, The New York Times, 17 Ιουνίου 2025, https://www.nytimes.com/2025/06/17/us/politics/trump-iran-israel-nuclear-talks.html.

^[4] Gadi Algazi, “The planned expulsion of Gaza’s population is already underway”, +972, 13 Ιουνίου 2025, https://www.972mag.com/gaza-expulsion-aid-delivery/.

^[5] Σύμφωνα με τον Mahmoud Mushtaha: «[…] το Ισραήλ προετοιμάζει έμπρακτα την κατάρρευση της Γάζας ενισχύοντας τις εγκληματικές πολιτοφυλακές […] Στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας βρίσκεται ο Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ [...] Κάποτε φυλακισμένος από τη Χαμάς με την κατηγορία της διακίνησης ναρκωτικών, ο Αμπού Σαμπάμπ ηγείται τώρα των “Λαϊκών Δυνάμεων”, μιας πολιτοφυλακής που δρα με ανοιχτή ισραηλινή υποστήριξη στη Ράφα στη νότια Λωρίδα της Γάζας. […] Ένα άλλο κρίσιμο κομμάτι αυτής της στρατηγικής προέκυψε τον Μάρτιο με το υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ Ανθρωπιστικό Ίδρυμα της Γάζας (GHF), μια ιδιωτικοποιημένη κοινοπραξία βοήθειας που φαινομενικά σχεδιάστηκε για να παρακάμψει τη Χαμάς στην παροχή βοήθειας. Αντ’ αυτού, έχει μετατραπεί σε όργανο ελέγχου, διοχετεύοντας τις ανθρωπιστικές προμήθειες μέσω πολιτοφυλακών όπως του Αμπού Σαμπάμπ, με την πρόσβαση να εξαρτάται τελικά από τη βιομετρική καταγραφή και τον πολιτικό έλεγχο. Η αξιοπιστία του GHF κατέρρευσε γρήγορα. Μέσα σε λίγες ημέρες από την έναρξη των εργασιών του, ο διευθύνων σύμβουλός του παραιτήθηκε, επικαλούμενος παραβιάσεις των ανθρωπιστικών αρχών, ενώ μια ελβετική ΜΚΟ ζήτησε από τις αρχές να ερευνήσουν την οργάνωση.»

Mahmoud Mushtaha, “How Israel is engineering Gaza’s social collapse”, +972, 12 Ιουνίου 2025, https://www.972mag.com/gaza-social-collapse-criminal-gangs/.

^[6] Abdel Raouf Arnaout and Betul Yilmaz, “Israeli court cancels Netanyahu’s hearing in corruption trial”, AA, 11 Ιουνίου 2025, https://www.aa.com.tr/en/middle-east/israeli-court-cancels-netanyahu-s-hearing-in-corruption-trial/3594097.

^[7] Baker Zoubi, “Unprotected from Iranian missiles, Palestinians in Israel decry neglect”, ό.π.

^[8] “ יואב זיתון, אלישע בן קימון , “” נערכים להרחבת המלחמה עם איראן: האוגדה המובחרת יצאה מעזה

ynet, 16 Ιουνίου 2025, https://www.ynet.co.il/news/article/r1k3cwaqxg.

^[9] Summer Said, Benoit Faucon and Anat Peled, “A Battered Iran Signals It Wants to De-Escalate Hostilities With Israel and Negotiate”, The Wall Street Journal, 16 Ιουνίου 2025, https://www.wsj.com/world/middle-east/a-battered-iran-signals-it-wants-to-de-escalate-hostilities-with-israel-and-negotiate-9feab4ae?gaa_at=eafs&gaa_n=ASWzDAi9cO4We035w8vtEmsZ97gVDFdB6Dizfd6o4r32B0m2j_VlTYR3OOms_H5hXRA%3D&gaa_ts=6851c078&gaa_sig=wPjvDYaXu9CIbVBUlUUGyq-bsfeDVBf-sxUdzJ-aoRdP6s-yusnGOfqcoqRSOdmPLn7G66Z13tEWQUTqjCN_bg%3D%3D.

^[10] Emmanuel Macron, “France has repeatedly condemned Iran’s ongoing nuclear program…”, X, 13 Ιουνίου 2025, https://x.com/EmmanuelMacron/status/1933491906144526764. “UK PM Starmer speaks to Netanyahu, stresses Israel’s right to self-defense”, The Times of Israel, 13 Ιουνίου 2025, https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/uk-pm-starmer-speaks-to-netanyahu-stresses-israels-right-to-self-defence/. Lazar Berman, “Germany’s Merz backs Israeli right to hit Iran, ups protection at Jewish sites”, The Times of Israel, 13 Ιουνίου 2025, https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/germanys-merz-backs-israeli-right-to-hits-iran-ups-protection-at-jewish-sites/.