Michael Karadjis

Το θεατρικό σόου Ισραήλ-Ιράν – ένας αντιπερισπασμός από τη γενοκτονία της Γάζας

Πόσους Παλαιστίνιους έχει σκοτώσει, βομβαρδίσει και υποβάλλει σε λιμοκτονία το Ισραήλ την τελευταία εβδομάδα περίπου; Δεν υπάρχουν πολλές τέτοιες ειδήσεις, επειδή μας αποσπάται η προσοχή από το «μεγαλύτερο» θέατρο: μια «περιφερειακή» σύγκρουση μπορεί να ετοιμάζεται. Ας παρατηρήσουμε και ας αναλύσουμε αυτή τη μεγαλύτερη εικόνα, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι η συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα είναι το πραγματικό ζήτημα εδώ, όχι τα πυροτεχνήματα του Ισραήλ και του Ιράν.

Τουλάχιστον 43 ακόμη Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και άλλοι 62 τραυματίστηκαν στις 13 Απριλίου σε τέσσερις ισραηλινές σφαγές στη Γάζα^[1]. Την επόμενη μέρα άλλοι πέντε Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν «όταν ο ισραηλινός στρατός βομβάρδισε εκατοντάδες εκτοπισμένους Παλαιστίνιους που προσπαθούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας»^[2]. Εν τω μεταξύ, όπως μετέδωσε το Al-Jazeera, στη Δυτική Όχθη την ίδια περίοδο, ενώ drones πετούσαν από πάνω, όχλοι Ισραηλινών εποίκων, υποστηριζόμενοι από στρατεύματα,

«πρωτοστάτησαν σε μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στο χωριό Αλ-Μουγάγιρ, όπου σκότωσαν έναν Παλαιστίνιο και τραυμάτισαν άλλους 25. Έκτοτε, οι έποικοι έχουν επιτεθεί σε περισσότερες πόλεις και χωριά κοντά στη Ραμάλα, συμπεριλαμβανομένων των Μπούκρα, Ντέιρ Ντουμπουάν και Κφαρ Μαλίκ»^[3].

Αυτή είναι η συνεχιζόμενη πραγματικότητα πίσω από τις θεατρικές εικόνες που είδαμε την τελευταία εβδομάδα. Ενώ ο κόσμος έγινε μάρτυρας της επιτελεστικής ανάπτυξης μεγάλου στρατιωτικού υλικού και από τις δύο πλευρές, καθώς και οι δύο διακήρυτταν αυτοάμυνα, δεν υπήρχε καμία δύναμη να χτυπήσει τα ισραηλινά αεροπλάνα που βομβάρδιζαν τους Παλαιστίνιους∙ καμία συζήτηση για το δικαίωμα της Παλαιστίνης να υπερασπιστεί τον εαυτό της.

Οι ΗΠΑ ήταν ευχαριστημένες που οι δεκαετίες των «αντισιωνιστικών» αλαλαγμών του ιρανικού καθεστώτος (που αποσκοπούσαν στην εσωτερική και περιφερειακή ομογενοποίηση και όχι στο να ληφθούν σοβαρά υπόψη) δεν είχαν κανένα απολύτως αποτέλεσμα, καθώς το Ισραήλ διέπραττε γενοκτονία στη Γάζα επί έξι μήνες. Παρά το γεγονός ότι οι Ιρανοί ηγέτες αρχικά υποσχέθηκαν να υποστηρίξουν την παλαιστινιακή αντίσταση «μέχρι την απελευθέρωση της Παλαιστίνης και της Αλ-Κουντς»^[4], με έναν ηγέτη να ισχυρίζεται ότι μια ισραηλινή χερσαία εισβολή στη Γάζα θα «άνοιγε τις πύλες της κόλασης»^[5], στην πραγματικότητα «το χάσμα μεταξύ της πολεμικής ρητορικής του Ιράν και της σχετικά συγκρατημένης δράσης είναι ακόμη πιο έντονο στον σημερινό πόλεμο της Γάζας»^[6] από ό,τι σε προηγούμενους πολέμους. Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ είπε ως γνωστόν στον επικεφαλής της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη, ότι αφού η Χαμάς «δεν μας προειδοποίησε, δεν θα μπούμε στον πόλεμο εκ μέρους σας»^[7], απαιτώντας μάλλον από τον Χανίγια να φιμώσει τις παλαιστινιακές φωνές που καλούσαν το Ιράν ή τη Χεζμπολάχ να συμμετάσχουν στη μάχη. Τον Νοέμβριο, οι ΗΠΑ επέτρεψαν στο Ιράκ να μεταφέρει 10 δισεκατομμύρια δολάρια που χρωστούσε στο Ιράν σε πληρωμές ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο μιας απαλλαγής από κυρώσεις^[8]. Σύμφωνα με τον Economist, αυτό ήταν μια ανταμοιβή προς το Ιράν για τη συγκράτηση των πληρεξουσίων του μετά την 7η Οκτωβρίου^[9].

Ωστόσο, οι Ισραηλινοί ηγέτες ήταν λιγότερο ικανοποιημένοι. Πιθανόν να ήταν ευχαριστημένοι τον πρώτο μήνα ή τους πρώτους δύο μήνες, αφού τους έδινε χρόνο να συνεχίσουν τη γενοκτονία. Ο Γιοάβ Γκαλάντ, υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, καυχήθηκε ότι «κανείς δεν ήρθε σε βοήθεια [της Χαμάς] – ούτε οι Ιρανοί ούτε η Χεζμπολλάχ»^[10]. Αλλά μετά από αυτό, οι Ισραηλινοί ηγέτες, ή τουλάχιστον η συμμορία του Νετανιάχου, φάνηκε να θέλουν να κλιμακώσουν. Για παράδειγμα, ενώ οι επιθέσεις και οι αντεπιθέσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ στα σύνορα με τον Λίβανο ήταν αρχικά καλά ρυθμισμένες και από τις δύο πλευρές, περιοριζόμενες σε λίγα χιλιόμετρα, το Ισραήλ σύντομα ανέβασε τους τόνους: Ενώ περίπου είκοσι στρατιώτες και άμαχοι σκοτώθηκαν από την ισραηλινή πλευρά, περίπου 240 στελέχη της Χεζμπολάχ και άλλα μαχόμενα στελέχη και σαράντα Λιβανέζοι πολίτες σκοτώθηκαν από όλο και πιο βίαιους και αλόγιστους ισραηλινούς βομβαρδισμούς μέχρι τον Μάρτιο^[11]. Στα τέλη του 2023, το Ισραήλ κλιμάκωσε τις στοχευμένες δολοφονίες^[12] ηγετικών στελεχών της Χεζμπολάχ και Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης στο Λίβανο και τη Συρία, οι οποίες φαίνεται ότι αποσκοπούσαν στο να υπάρξει απάντηση.

Για χρόνια, το Ισραήλ βομβάρδιζε στόχους του Ιράν και της Χεζμπολάχ στη Συρία, αλλά ως επί το πλείστον στόχευε φορτία όπλων, αποθήκες και άλλα παρόμοια, όπου το Ιράν μετέφερε πυραύλους προς τη Χεζμπολάχ. Αυτοί οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί πραγματοποιήθηκαν με τη διευκόλυνση της ελεγχόμενης από τη Ρωσία αεράμυνας της Συρίας, μια συμφωνία που έγινε μέσω αμέτρητων συναντήσεων υψηλού επιπέδου μεταξύ των τότε κολλητών φίλων Πούτιν και Νετανιάχου, οι οποίοι επί μια δεκαετία συναντήθηκαν μαζί περισσότερο από οποιουσδήποτε άλλους παγκόσμιους ηγέτες. Το Ισραήλ υποστήριζε την παραμονή του καθεστώτος Άσαντ στην εξουσία, αλλά χωρίς την υποστήριξη του Ιράν, και ως εκ τούτου καλωσόρισε την παρέμβαση της Ρωσίας υπέρ του Άσαντ ως εναλλακτική λύση. Η Ρωσία και το Ιράν έσωσαν από κοινού τον Άσαντ, αλλά στη συνέχεια έγιναν αντίπαλοι για την κυριαρχία στο πτώμα του Άσαντ.

Ωστόσο, σε όλα αυτά τα χρόνια των επιθέσεων, καμία από αυτές δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ ως απάντηση σε φανταστικές επιθέσεις του Ιράν ή της Χεζμπολάχ στο «Ισραήλ» (δηλαδή στο κατεχόμενο από το Ισραήλ συριακό Γκολάν)· η ισραηλινή και δυτική προπαγάνδα ότι το Ισραήλ επιτίθεται στις ιρανικές δυνάμεις επειδή αποτελούν «απειλή» για το Ισραήλ ήταν πράγματι πολύ υποθετική. Στην πραγματικότητα, μόνο δύο φορές, κατά την προσεκτική μου ανάγνωση, υπήρξαν ακόμη και αντίποινα (μία φορά από το Ιράν, τον Μάιο του 2018, μία φορά από τη Χεζμπολάχ, τον Ιανουάριο του 2015), ως προς εκατοντάδες ισραηλινές επιθέσεις.

Αλλά μόνο τους τελευταίους έξι μήνες το Ισραήλ προχώρησε σε αυτές τις στοχευμένες δολοφονίες μεγάλου αριθμού σημαντικών προσώπων του Ιράν ή της Χεζμπολάχ, αλλά ανεξάρτητα από το πόσοι σκοτώθηκαν, ακόμη και ηγετικά στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης, τα αντίποινα του Ιράν ήταν μηδενικά. Μετά από μια σειρά ύποπτα ακριβών ισραηλινών χτυπημάτων που σκότωσαν περίπου δώδεκα κορυφαίους Ιρανούς Φρουρούς της Επανάστασης στη Συρία τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο^[13], η απάντηση του Ιράν ήταν να αποσύρει τους Φρουρούς από τη Συρία για να αποφύγει να εμπλακεί στη σύγκρουση^[14].

Πώς υποτίθεται ότι το Ισραήλ μπορεί να διατηρήσει μια προπαγανδιστική εκστρατεία 30 ετών, ότι δεν αντιμετωπίζει μόνο τους βάναυσα καταπιεσμένους Παλαιστίνιους, αλλά πίσω τους μια μεγάλη κακή δύναμη που είναι αποφασισμένη να εξαλείψει το Ισραήλ και τους Εβραίους (μερικές φορές αναφέρεται ως «το Τέταρτο Ράιχ»^[15]), που υποτίθεται ότι είναι αφιερωμένη στην καταστροφή του Ισραήλ, όταν, επί χρόνια, αυτή η δύναμη δεν κάνει ποτέ τίποτα, ούτε καν ως ανταπάντηση; Και συνεχίζει να κάνει το ίδιο, όσο κι αν το Ισραήλ έχει ανεβάσει την ένταση τους τελευταίους μήνες. Το Ισραήλ καλλιεργεί αυτή την προπαγάνδα όχι επειδή φοβάται το Ιράν –μια γελοία ιδέα για μια πυρηνικά εξοπλισμένη στρατιωτική και οικονομική υπερδύναμη– αλλά λόγω της χρησιμότητάς του ως βασικό ιδεολογικό στήριγμα για το σιωνιστικό εγχείρημα. Με τον ίδιο τρόπο, το Ιράν παίζει το ίδιο παιχνίδι προπαγάνδας σε σχέση με το Ισραήλ. Ακριβώς όπως το Ισραήλ χρησιμοποίησε αυτή την προπαγάνδα για να δικαιολογήσει τη βάναυση καταπίεση της Παλαιστίνης, το Ιράν έκανε το ίδιο για να κινητοποιήσει υποστηρικτές και ομάδες θανάτου εναντίον αντιπάλων –κυρίως σουνιτών μουσουλμάνων– στο Ιράκ και τη Συρία, καθώς έχτιζε το υπο-ιμπεριαλιστικό του τόξο από το Ιράν μέχρι τη Μεσόγειο Θάλασσα.

Αλλά τώρα, στο πλαίσιο της γενοκτονίας του στη Γάζα και της μαζικής παγκόσμιας αντίδρασης που αντιμετωπίζει, μια ιρανική απάντηση έγινε ιδιαίτερα σημαντική για το Ισραήλ, διότι αν η απάντηση του Ιράν ήταν αρκετά σκληρή, μπορεί να ανάγκαζε τις ΗΠΑ να εμπλακούν άμεσα στη μάχη εναντίον του Ιράν, και υπό την κάλυψη μιας τέτοιας ανάφλεξης σε ολόκληρη την περιοχή, το Ισραήλ θα μπορούσε να ολοκληρώσει τη γενοκτονία του στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Τα εγκλήματα του Ισραήλ θα γίνονταν ένα απλό παρασκήνιο σε σύγκριση με αυτή τη «μεγαλύτερη εικόνα» και ο κόσμος θα μπορούσε να πειστεί ότι το «φτωχό μικρό Ισραήλ» αντιμετωπίζει ισχυρούς εχθρούς που του επιτίθενται. Έτσι, πήρε τελικά την απόφαση να χτυπήσει το ιρανικό προξενείο στη Συρία, γνωρίζοντας ότι το Ιράν δεν θα είχε πλέον άλλη επιλογή από το να απαντήσει σε κάποιο επίπεδο ή να χάσει εντελώς την υπόληψή του.

Αρχικά, το Ιράν δήλωσε ότι θεωρεί τις ΗΠΑ υπεύθυνες, μια ένδειξη ότι η απάντηση θα μπορούσε απλώς να είναι ότι οι ιρακινοί σιίτες πολιτοφύλακες πληρεξούσιοι του θα ξαναρχίσουν να χτυπούν αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ ή τη Συρία, κάτι που σταμάτησαν εντελώς πριν από μήνες (υπό την πίεση του ιρανικού καθεστώτος). Στη συνέχεια, οι ΗΠΑ τόνισαν ότι δεν είχαν «εμπλακεί με οποιονδήποτε τρόπο», ότι δεν είχαν λάβει καμία προειδοποίηση από το Ισραήλ (και δεν ήταν ευχαριστημένες γι’ αυτό)^[16], οπότε το Ιράν καλύτερα να μην χτυπήσει τις αμερικανικές δυνάμεις. Αυτό ήταν ένας υπαινιγμός ότι το Ιράν θα έπρεπε αντ’ αυτού να χτυπήσει ισραηλινά συμφέροντα, κάπου. Στη συνέχεια, το Ιράν άφησε να εννοηθεί ότι η απάντησή του δεν θα είχε χαρακτήρα κλιμάκωσης και οι αμερικανικές πηγές αρχικά συμφώνησαν ότι η απάντηση θα ήταν μικρή. Αλλά στη συνέχεια αρχίσαμε να διαβάζουμε στα μέσα ενημέρωσης ποια ακριβώς θα ήταν η απάντησή του –μια επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους κατά του Ισραήλ από το ιρανικό έδαφος– κάπως πιο σημαντική από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Αλλά ο λόγος που μπορούσαμε να διαβάσουμε γι’ αυτό ήταν ότι το Ιράν έδωσε στις ΗΠΑ 72 ώρες προειδοποίηση^[17] μέσω διαφόρων διαμεσολαβητών –αναφέρθηκαν το Ομάν, το Ιράκ, η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ελβετία– ώστε οι ΗΠΑ και το Ισραήλ να γνωρίζουν ακριβώς τι θα ακολουθούσε, δίνοντάς τους αρκετό χρόνο για να προετοιμαστούν. Στο πλαίσιο του πραγματικού χρόνου του θεάτρου, οι συζητήσεις ουσιαστικά γίνονταν στα μέσα ενημέρωσης μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν μέσω αυτών των διαμεσολαβητών σχετικά με το τι θεωρούνταν εντός λογικών ορίων για την αποφυγή κλιμάκωσης και ούτω καθεξής^[18]. Οι ΗΠΑ ξεκαθάρισαν ότι αν το Ιράν χτυπήσει το Ισραήλ, η υποστήριξη των ΗΠΑ για την άμυνα του Ισραήλ είναι «ακλόνητη»^[19].

Φυσικά, αυτή η καλά σκηνοθετημένη αντεπίθεση έδωσε χρόνο στο Ισραήλ, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και ακόμη και την Ιορδανία να είναι σε κατάλληλη θέση για να καταρρίψουν το 99% των 350 μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων που έστειλε το Ιράν εναντίον του Ισραήλ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είχαν ακόμη και τα φώτα τους αναμμένα! Η επίθεση του Ιράν είχε στόχο μια ισραηλινή στρατιωτική βάση και όχι αμάχους, όπως επιβεβαίωσαν οι Αμερικανοί ηγέτες. Στη συνέχεια το Ιράν δήλωσε ότι το θέμα «έκλεισε»^[20]. Εν τω μεταξύ, αφού η «σιδηρά» υπεράσπιση του Ισραήλ από τις ΗΠΑ είχε πράγματι τεθεί με επιτυχία σε εφαρμογή, οι ΗΠΑ, κατά συνέπεια, δεν χρειαζόταν να κάνουν τίποτε άλλο. Ο Μπάιντεν επαίνεσε το Ισραήλ για την επιτυχία του καταπληκτικού συστήματος αεράμυνας του –αν και αυτό μπορεί να μην είχε συμβεί αν οι ΗΠΑ και άλλοι δεν είχαν βοηθήσει– λέγοντας στο Ισραήλ: «Έχετε μια νίκη. Πάρτε τη νίκη»^[21] και προχωρήστε· ο Μπάιντεν τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν θα υποστηρίξουν ούτε θα συμμετάσχουν σε οποιεσδήποτε επιθετικές ισραηλινές επιχειρήσεις εναντίον του Ιράν σε αντίποινα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες δυτικές χώρες κάλεσαν επίσης το Ισραήλ να αποφύγει τα αντίποινα. Η Ρωσία και η Κίνα δεν υποστήριξαν ούτε καταδίκασαν την επίθεση του Ιράν (όπως ακριβώς οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία είχαν αρνηθεί να καταδικάσουν την επίθεση του Ισραήλ στο ιρανικό προξενείο στον ΟΗΕ), αλλά εξέφρασαν ανησυχία για την κλιμάκωση και ζήτησαν ψυχραιμία.

Ποιος λοιπόν κέρδισε, έχασε ή βγήκε ισόπαλος από αυτό;

Το Ιράν και οι ΗΠΑ, για τους δικούς τους λόγους, θέλουν να αποφύγουν την κλιμάκωση. Το Ισραήλ, για τους λόγους που εξηγήθηκαν παραπάνω, θέλει να κλιμακώσει, αλλά όχι για να πολεμήσει το ίδιο το Ιράν, αλλά για να επικεντρωθεί στη συντριβή της Γάζας. Για το Ισραήλ, κλιμάκωση σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα παρασυρθούν σε έναν πόλεμο χωρίς να το επιλέξουν με το Ιράν, ενώ το Ισραήλ θα συνεχίσει να σκοτώνει τους Παλαιστίνιους, τους πραγματικούς, όχι φανταστικούς, εχθρούς του. Οι ΗΠΑ έχουν δώσει στο Ισραήλ 100% την υποστήριξή τους –παρά τις περιστασιακές ανέξοδες εκφράσεις ανησυχίας– στον πόλεμο γενοκτονίας του Ισραήλ στη Γάζα, αλλά δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον να παρασυρθούν στα παιχνίδια κλιμάκωσης του Νετανιάχου. Αυτή η απροθυμία δεν οφείλεται σε ειρηνισμό· απλώς έχει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα με τη Ρωσία στην Ουκρανία και την Κίνα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, και, όπως έδειξε η πυρηνική συμφωνία του Ομπάμα με το Ιράν, οι Δημοκρατικοί τουλάχιστον έχουν μια πιο ορθολογική κατανόηση ότι ο ιρανικός καπιταλισμός θέλει απλώς μια αναγνωρισμένη θέση στην περιοχή και ότι τα νταηλίκια, είναι, λοιπόν, απλώς νταηλίκια.

Από αυτή την άποψη, το Ισραήλ κέρδισε πολλά. Πάνω απ’ όλα, το όλο επεισόδιο δημιούργησε έναν θεατρικό αντιπερισπασμό από τη Γάζα∙ επέτρεψε στο Ισραήλ να προχωρήσει σε μαζικές δολοφονίες ενώ η προσοχή του κόσμου ήταν αλλού∙ έδωσε κάλυψη στο Ισραήλ για τη ματαίωση των τελευταίων διαπραγματεύσεων κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων∙ και έδειξε πόσο αποτελεσματική ήταν η άμυνά του. Το γεγονός ότι το Ιράν επέλεξε μια ολομέτωπη επίθεση κατά του Ισραήλ, αντί για μια ισοδύναμη πράξη, όπως το χτύπημα μιας ισραηλινής πρεσβείας κάπου, επιτρέπει στο Ισραήλ να παίξει και πάλι το θέατρο ότι έχει να αντιμετωπίσει ένα ισχυρό «κακό» καθεστώς που θέλει να το καταστρέψει. Το επεισόδιο συγκέντρωσε μια ομάδα δυτικών δυνάμεων και ακόμη και την Ιορδανία ως συνασπισμό «υπεράσπισης του Ισραήλ». Οι κλιμακούμενες επικρίσεις για τον τερατώδη πόλεμό του που προέρχονται από διάφορες δυτικές δυνάμεις, ακόμη και σε κάποιο βαθμό από τον Μπάιντεν και την αμερικανική κυβέρνηση, έχουν πλέον αμβλυνθεί. Μαζικές νέες συμφωνίες για όπλα με το Ισραήλ και κυρώσεις στο Ιράν είναι το μήνυμα των ΗΠΑ και των δυτικών συμμάχων^[22].

Από την άλλη πλευρά, αυτό δεν είναι αρκετό για τον Νετανιάχου· δεν είναι ακριβώς μια περιφερειακή ανάφλεξη. Οι περιορισμοί, και κυρίως η σκηνοθεσία, της ακίνδυνης επίθεσης του Ιράν δεν φέρνουν σε καμία περίπτωση τις ΗΠΑ σε πόλεμο εναντίον του Ιράν· αντίθετα, επιτρέπουν στις ΗΠΑ να διακηρύσσουν αυτοσυγκράτηση.

Το Ιράν κέρδισε επίσης: Θα μπορούσε να πει, ανταποδώσαμε για την επίθεση στο προξενείο μας, αλλά ενεργήσαμε επίσης υπεύθυνα. Αν το Ιράν δεν είχε σχεδιάσει να καταρριφθούν όλα τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοί του, τότε αυτό θα ήταν μια σοβαρή ταπείνωση. Αλλά εφόσον αυτό ακριβώς ήταν το σχέδιο, το Ιράν κέρδισε ταυτόχρονα αξιοπιστία και έδειξε «υπευθυνότητα». Έδειξε επίσης ότι είχε τη δυνατότητα να κάνει ζημιά αν δεν είχε δώσει εκτεταμένη προειδοποίηση, και σαφή ειδοποίηση στο Ισραήλ ότι δεν αποδέχεται πλέον τους προηγούμενους κανόνες. Ήταν επίσης μια χρήσιμη άσκηση για το Ιράν να «δοκιμάσει» τα ισραηλινά όπλα αεράμυνας, αν και φυσικά το Ισραήλ επωφελήθηκε με τον ίδιο τρόπο.

Αλλά και πάλι, από την άλλη πλευρά, μπορεί επίσης να υποστηριχθεί ότι το Ιράν έπεσε στην παγίδα του Ισραήλ με τα αντίποινα, αν και δεν είχε άλλη επιλογή. Ενώ τα προγραμματισμένα αποτελέσματα της επίθεσής του δείχνουν αυτοσυγκράτηση, μόνο το γεγονός ότι επέλεξε μια ολομέτωπη επίθεση από το έδαφός του ως μέθοδο αντιποίνων επέτρεψε στη Δύση να καταγγείλει την «ιρανική επιθετικότητα» και να εντείνει την υποστήριξη προς το Ισραήλ.

Αναμφισβήτητα, οι ΗΠΑ κέρδισαν τα περισσότερα, καθώς, όντας σε θέση να σκηνοθετήσουν από κοινού, με το Ιράν, την απάντηση του τελευταίου μέσω διαμεσολαβητών και στη συνέχεια να παίξουν τον αποφασιστικό ρόλο βοηθώντας το Ισραήλ να καταρρίψει όλο το ιρανικό υλικό^[23], βρέθηκαν σε θέση ισχύος. Αν ο στόχος της ήταν να δείξουν ότι μπορούν να υπερασπιστούν το Ισραήλ αποφεύγοντας την κλιμάκωση, βρέθηκαν κερδισμένοι. Ενώ οι ΗΠΑ λένε στο Ισραήλ ότι θα πρέπει να χαίρεται που βλέπει πόσο καλά απέδωσε η άμυνά του, το Ισραήλ γνωρίζει ότι η εξάρτησή του από τις ΗΠΑ έχει γίνει εμφανής∙ αυτό αναμφισβήτητα θέτει τις ΗΠΑ σε ισχυρή θέση για να μετριάσουν τα επόμενα βήματα του Ισραήλ.

Βέβαια, οι ΗΠΑ επικρίνουν συνεχώς ορισμένες πτυχές του πολέμου του Ισραήλ, ενώ σε κάθε στάδιο προμηθεύουν το Ισραήλ με τα όπλα για να πραγματοποιήσει τη γενοκτονία του, οπότε κανείς δεν πρέπει να ποντάρει πολλά στην ιδέα ότι οι ΗΠΑ δεν θα υποχωρήσουν αν το Ισραήλ επιλέξει μια σκληρή απάντηση κλιμάκωσης. Ωστόσο, φαίνεται ότι αυτό αποφεύχθηκε με ένα ακόμη περίτεχνο θέατρο, αυτή τη φορά από το Ισραήλ.

Μετά την επίθεση του Ιράν, το Ισραήλ ανακοίνωσε αμέσως ότι έπρεπε να απαντήσει και θα «αποφάσιζε μόνο του», σε μια δηκτική υποτίμηση των συμβουλών των ΗΠΑ. Όπως αναμενόταν, οι ΗΠΑ άρχισαν να μεταπείθονται, με τους Αμερικανούς ηγέτες να ισχυρίζονται τώρα ότι κατανοούν ότι το Ισραήλ «έπρεπε να απαντήσει» με κάποιο τρόπο. Έτσι, οι ΗΠΑ συμβούλευσαν το Ισραήλ να μην προχωρήσει σε κλιμάκωση. Αλλά αν η απάντηση του Ισραήλ στην απάντηση του Ιράν δεν ήταν ανάλογη ή μεγαλύτερη, αυτό δεν θα ήταν καλό για την αξιοπιστία του Ισραήλ. Ορισμένοι Ισραηλινοί ηγέτες ήθελαν να πραγματοποιήσουν μια μαζική επίθεση στο Ιράν. Για να το αποτρέψουν αυτό, φαίνεται ότι οι ΗΠΑ κατέληξαν σε μια συμφωνία σε βάρος των Παλαιστινίων για να σώσουν το Ισραήλ, το Ιράν και την περιοχή από την κλιμάκωση.

Σύμφωνα με Αιγύπτιους αξιωματούχους που επικαλέστηκαν οι Times of Israel την Πέμπτη, «η αμερικανική κυβέρνηση έδειξε να αποδέχεται το σχέδιο που παρουσίασε προηγουμένως η κατοχική κυβέρνηση σχετικά με τη στρατιωτική επιχείρηση στη Ράφα, με αντάλλαγμα να μην πραγματοποιηθεί επίθεση μεγάλης κλίμακας εναντίον του Ιράν»^[24] [η έμφαση δική μου]. Με άλλα λόγια, η μη πραγματοποίηση αντιποίνων αντικαταστάθηκε με τη μη πραγματοποίηση αντιποίνων «μεγάλης κλίμακας». Αυτό είναι το μόνο που πρέπει να υποσχεθεί το Ισραήλ για να δώσουν οι ΗΠΑ τη συγκατάθεσή τους –που μέχρι στιγμής δεν έχει δοθεί ξεκάθαρα– ώστε το Ισραήλ να εξαπολύσει την προαναγγελθείσα επίθεση στη Ράφα, όπου έχουν οδηγηθεί 1,5 εκατομμύριο Παλαιστίνιοι, μέχρι τα σύνορα της Αιγύπτου, στην οποία το Ισραήλ θα ήθελε να τους εκδιώξει.

Την Παρασκευή, 19 Απριλίου, το Ισραήλ εξαπέλυσε τα αντίποινά του. Εκρήξεις ακούστηκαν στην ιρανική πόλη Ισφαχάν. Το Ισραήλ δεν ανέφερε ρητά τίποτα∙ το Ιράν δήλωσε ότι οι εκρήξεις δεν ήταν πύραυλοι αλλά ενέργειες της αεράμυνάς του που έβγαλαν εκτός λειτουργίας αρκετά μη επανδρωμένα αεροσκάφη∙ το Ιράν δήλωσε ότι το συμβάν ήταν τόσο μικρό που δεν είναι βέβαιο από πού προήλθαν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και υπέθεσε ότι μπορεί να ήταν εσωτερική επίθεση από «μυστικούς πράκτορες»^[25] και ανέφερε ότι ως εκ τούτου δεν είχε σχέδια για αντίποινα.

Προτού διακηρυχθεί αυτό ως νίκη του Ιράν και υποχώρηση του Ισραήλ, με το να στοχεύσει το Ισφαχάν, όπου το Ιράν έχει σημαντικές εγκαταστάσεις του πυρηνικού του προγράμματος, χωρίς να τις πλήξει, το Ισραήλ έδειξε ότι μπορεί να τις στοχεύσει αν το επιλέξει. Ως εκ τούτου, παρά το μικρό μέγεθος της ενέργειας, αποτελεί μια σημαντική σιωπηρή απειλή.

Το Ιράν κερδίζει, το Ισραήλ κερδίζει, η κλιμάκωση αποφεύγεται (προς το παρόν), οι ΗΠΑ κερδίζουν. Αλλά αν οι όροι της υποτιθέμενης συναλλαγής είναι αληθινοί, η Παλαιστίνη χάνει. Μετά την επίθεση αντιποίνων του Ιράν, η αποστολή του στα Ηνωμένα Έθνη δήλωσε ότι διεξήχθη «ως απάντηση στην επίθεση του σιωνιστικού καθεστώτος εναντίον των διπλωματικών μας εγκαταστάσεων στη Δαμασκό» με βάση το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών «που αφορά τη νόμιμη άμυνα» και ως εκ τούτου «το θέμα μπορεί να θεωρηθεί λήξαν»^[26]. Αυτό δεν ήταν μόνο ένα μήνυμα προς το Ισραήλ, αλλά και προς την Παλαιστίνη· αν, όπως αναμένεται, το Ισραήλ προχωρήσει τώρα σε μια άγρια επίθεση στη Ράφα, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, η Παλαιστίνη είναι μόνη της.

Οι αδίστακτα καταπιεστικές καπιταλιστικές δικτατορίες όπως το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Συρία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κ.ο.κ. δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν στον παλαιστινιακό λαό και ποτέ δεν είχαν – ανεξάρτητα από τη ρητορική τους και από το αν χρησιμοποιούν κούφιες φράσεις όπως «αντίσταση» στις διακηρύξεις τους ή όχι. Από τη μία πλευρά, κανένας δεν έχει κάνει ποτέ τίποτα για να βοηθήσει την Παλαιστίνη∙ από την άλλη, δεδομένης της φύσης τους ως έμπρακτων εχθρών της ανθρώπινης χειραφέτησης, ακόμη και αν έκαναν αδέξιες προσπάθειες να ανταποκριθούν στη ρητορική τους, αυτό θα έτεινε να είναι αντιπαραγωγικό.

Ο εντελώς θεατρικός χαρακτήρας των γεγονότων της περασμένης εβδομάδας απλώς αναδεικνύει αυτό το γεγονός παραστατικά. Μόνο οι καταπιεσμένοι λαοί της περιοχής, όταν εξεγερθούν το επόμενο διάστημα εναντίον των καταπιεστών τους, μπορούν να γίνουν πραγματικοί σύμμαχοι της Παλαιστίνης. Εν τω μεταξύ, κάθε αλληλεγγύη προς την παλαιστινιακή αντίσταση στη Ράφα και σε όλη τη Γάζα είναι απαραίτητη για να εμποδιστεί το Ισραήλ να χρησιμοποιήσει τα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας για να προωθήσει το γενοκτονικό του σχέδιο.

Μετάφραση: elaliberta.gr

Michael Karadjis, “The Israel-Iran theater show–a distraction from Gaza genocide”, Tempest, 28 Απριλίου, 2024, https://www.tempestmag.org/2024/04/the-israel-iran-theater-show-a-distraction-from-gaza-genocide/.

Σημειώσεις

^[1] “43 more Palestinians killed in Gaza as Israeli onslaught continues: Health Ministry”, Middle East Monitor, 14 Απριλίου 2024, https://www.middleeastmonitor.com/20240414-43-more-palestinians-killed-in-gaza-as-israeli-onslaught-continues-health-ministry/.

^[2] “5 killed as Israeli army shells hundreds of displaced Palestinians returning to northern Gaza”, Middle East Monitor, 14 Απριλίου 2024, https://www.middleeastmonitor.com/20240414-5-killed-as-israeli-army-shells-hundreds-of-displaced-palestinians-returning-to-northern-gaza/.

^[3] Mat Nashed, “‘We’re on the edge’: Palestinians terrified by Israeli settler violence”, Al-Jazeera, 15 Απριλίου 2024, https://www.aljazeera.com/news/2024/4/15/we-are-on-the-edge-palestinians-terrified-by-israeli-settler-violence.

^[4] Samuel Ramani, “Iran’s cautious calculus on Israel’s ground invasion of Gaza”, The New Arab, 30 Οκτωβρίου 2023, https://www.newarab.com/analysis/irans-cautious-calculus-israels-ground-invasion-gaza.

^[5] Tzvi Joffre, “Iran could launch preemptive strike on Israel through proxies, FM warnsIran could launch preemptive strike on Israel through proxies, FM warns”, The Jerusalem Post, Οκτωβρίου 2023, https://www.jpost.com/middle-east/iran-news/article-768714.

^[6] Samuel Ramani, “Iran’s cautious calculus on Israel’s ground invasion of Gaza”, ό.π.

^[7] “Khamenei told Hamas leader Iran won’t go to war with Israel: Report”, AlArabiya, 15 Νοεμβρίου 2023, https://english.alarabiya.net/News/middle-east/2023/11/15/Khamenei-told-Hamas-leader-Iran-won-t-go-to-war-with-Israel-Report.

^[8] Matthew Lee, “US extends sanctions waiver allowing Iraq to buy electricity from Iran”, AP, 14 Νοεμβρίου 2023, https://apnews.com/article/iran-iraq-sanctions-waiver-816c2ba3f8eae10553ed07304c02db0f.

^[9] “Iran rethinks its role as a regional troublemaker”, The Economist, 14 Δεκεμβρίου 2023, https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2023/12/14/iran-rethinks-its-role-as-a-regional-troublemaker.

^[10] “Iran rethinks its role as a regional troublemaker”, ό.π.

^[11] Mohammad Zaatari and Melanie Lidman, “Israeli strikes in Lebanon kill 16, militant rockets kill 1 Israeli as cross-border violence soars”, AP, 28 Μαρτίου 2024, https://apnews.com/article/lebanon-israel-hebbariye-seven-paramedics-aljamaa-alislamiya-2761273e0942d6dda1577f284efd190d.

^[12] Laila Bassam, Suleiman Al-Khalidi and Maya Gebeily, “Israel shifts to deadlier strikes on Iran-linked targets in Syria”, Reuters, 8 Ιανουαρίου 2024, https://www.reuters.com/world/middle-east/israel-shifts-deadlier-strikes-iran-linked-targets-syria-2024-01-08/?utm_source=Sailthru&utm_medium=Newsletter&utm_campaign=Daily-Briefing&utm_term=010924&user_email=876551fc69ddd4d3bd112398eeb8d4a9ec29663dfbcbae6997781ec21f070a4c

^[13] “Exclusive: Iran’s Guards pull officers from Syria after Israeli strikes”, Reuters, 1 Φεβρουαρίου 2024, https://www.reuters.com/world/middle-east/irans-guards-pull-officers-syria-after-israeli-strikes-2024-02-01/?utm_source=Sailthru&utm_medium=Newsletter&utm_campaign=Daily-Briefing&utm_term=020124&user_email=876551fc69ddd4d3bd112398eeb8d4a9ec29663dfbcbae6997781ec21f070a4c.

^[14] Ό.π.

^[15] MSNBC, “‘Hamas was planning a fourth reich’: Jonathan Greenblatt on the terrorist attack in Israel”, Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=xXRMUb_iTIQ.

^[16] Ken Klippenstein, “Biden Administration Fears Iran Might Target U.S. Forces Over Israel Strike”, The Intercept, 10 Απριλίου 2024, https://theintercept.com/2024/04/10/iran-israel-strike/?utm_medium=email&utm_source=The%20Intercept%20Newsletter. Ronen Bergman, Farnaz Fassihi, Eric Schmitt, Adam Entous and Richard Pérez-Peña, “Miscalculation Led to Escalation in Clash Between Israel and Iran”, The New York Times, 17 Απριλίου 2024, https://www.nytimes.com/2024/04/17/world/middleeast/iran-israel-attack.html.

^[17] “Iran says it gave warning before attacking Israel. US says that’s not true”, Arab News, 15 Απριλίου 2024, https://www.arabnews.com/node/2493301/middle-east.

^[18] Ronen Bergman, Farnaz Fassihi, Eric Schmitt, Adam Entous and Richard Pérez-Peña, “Miscalculation Led to Escalation in Clash Between Israel and Iran”, ό.π.

^[19] Julian Borger and Bethan McKernan, “Biden vows ‘ironclad’ US commitment to Israel amid fears of Iran attack”, The Guardian, 10 Απριλίου 2024, https://www.theguardian.com/us-news/2024/apr/10/biden-israel-iran-strike.

^[20] Peter Aitken, “Iran offers Israel off-ramp to ‘conclude’attack after launching missiles, drones on Jewish state”, FOX News, στο https://www.msn.com/en-us/news/world/iran-offers-israel-off-ramp-to-conclude-attack-after-launching-missiles-drones-on-jewish-state/ar-BB1lzYK1?fbclid=IwAR21sT5jYFm_z6cqm7FK_1I0zXKNQWP7mw18FP3iPkF2nmpBVZ6c-hbPWik.

^[21] Barak Ravid, “Scoop: Biden told Bibi U.S. won’t support an Israeli counterattack on Iran”, AXIOS, 14 Απριλίου 2024, https://www.axios.com/2024/04/14/biden-netanyahu-iran-israel-us-wont-support.

^[22] Aamer Madhani and Seung Min Kim, “Biden says the US is rushing weaponry to Ukraine as he signs a $95 billion war aid measure into law”, AP, 24 Απριλίου 2024, https://apnews.com/article/joe-biden-mike-johnson-ukraine-israel-b72aed9b195818735d24363f2bc34ea4. Daphne Psaledakis, “US issues further sanctions on Iran, targets drones”, Reuters, 25 Απριλίου 2024, https://www.reuters.com/world/us/us-issues-further-sanctions-iran-targets-drones-2024-04-25/.

^[23] Ken Klippenstein, Daniel Boguslaw, “U.S., Not Israel, Shot Down Most Iran Drones and Missiles ”, The Intercept, 15 Απριλίου 2024, https://theintercept.com/2024/04/15/iran-attack-israel-drones-missiles/?utm_medium=email&utm_source=The%20Intercept%20Newsletter.

^[24] “US agreed to Israel’s plan for Rafah in return for not carrying out large Iran strike – report; US denies it”, The Times of Israel, 18 Απριλίου 2024, https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/us-agreed-to-israels-plan-for-rafah-in-return-for-not-carrying-out-large-iran-strike-report/.

^[25] Parisa Hafezi and James Mackenzie, “Tehran plays down reported Israeli attacks, signals no retaliation”, Reuters, 20 Απριλίου 2024, https://www.reuters.com/world/middle-east/israeli-missiles-hit-site-iran-abc-news-reports-2024-04-19/?utm_source=Sailthru&utm_medium=Newsletter&utm_campaign=Daily-Briefing&utm_term=041924&user_email=876551fc69ddd4d3bd112398eeb8d4a9ec29663dfbcbae6997781ec21f070a4c.

^[26] Peter Aitken, “Iran offers Israel off-ramp to ‘conclude’attack after launching missiles, drones on Jewish state”, ό.π.